سیما غفارزاده – ونکوور
پنجشنبهٔ هفتهٔ گذشته، ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۴، طی نشست پرسش (question period) در مجلس عوام کانادا تنش بین جاگمیت سینگ، رهبر حزب نیودموکرات، و پیر پوئلیور، رهبر محافظهکاران، بالا گرفت و جلسه به آشوب کشیده شد.
پوئلیور در نشست پرسش پنجشنبهٔ گذشته، جلسه را با انتقاد از احزاب اندیپی و بلاک کبکوآ آغاز کرد و پرسید چرا آن دو حزب از طرح محافظهکاران برای سرنگونی دولت لیبرال حمایت نمیکنند. این در حالیست که طبق رویهٔ مجلس در چنین نشستی پرسشها باید از دولت باشد.
پوئلیور بدون توجه به اخطارهای سخنگوی مجلس در یادآوری روند این نشستها، در سؤال پنجم خود سینگ را متهم کرد که در تلاش برای داشتن کرسی در انتخابات وینیپگ در اوایل همان هفته، از توافق حزبش با لیبرالها عقبنشینی کرده است. پوئلیور با متهمکردن رهبر حزب اندیپی به حمایت از لیبرالها بهمنظور تأمین حقوق بازنشستگی خود در مجلس، گفت: «پس از شمارش آرا، او به آنها خیانت کرد. او آدمی جعلی، حقهباز و کلاهبردار است. چگونه کسی میتواند آنچه را که این رهبر آدمفروش اندیپی در آینده میگوید، باور کند؟»
بهگفتهٔ شاهدان، سینگ درحالیکه پوئلیور همچنان به پرسیدن سؤال خود ادامه میداد، از جای خود برخاست و شروع به فریادزدن بر سر رهبر محافظهکار کرد، که متقابلاً فریادی از طرف پوئلیور را به دنبال داشت. پس از آنکه پوئلیور بر جای خود نشست، صحبتهای خشمگینانهای مابین کرسیهای نمایندگان محافظهکار و اندیپی فضای مجلس را پر کرد.
در پی مشاجرات هفتهٔ گذشته، دوشنبهٔ این هفته گِرِگ فرگِس، سخنگوی مجلس عوام، پیش از نشست پرسش به نمایندگان مجلس یادآوری کرد که آنها در مجلساند تا نمایندهٔ رأیدهندگان خود باشند. او گفت در آخرین نشست پرسش مجلس، چند سؤال مطرح شد که مربوط به ادارهٔ دولت نبود. سخنانی غیرقابلقبول در نظام پارلمانی و نیز رفتارهایی خارج از عرف پارلمان، شنیده و دیده شد.
همچنین روز دوشنبه، کلود دوبلفویی، نمایندهٔ بلاک کبکوآ، طرحی را ارائه کرد و در آن از مجلس خواست تا تصریح کند که «خشونت و تهدید جایی در پارلمان ندارد.» او به زبان فرانسوی گفت: «[نمایندگان مجلس باید] رفتاری مدنی و محترمانه با همکاران خود داشته باشند تا امکان بحث و گفتوگوی سازنده فراهم شود.» طرح او بهاتفاق آرا تصویب شد.
و چهارشنبهٔ این هفته، ۲۵ سپتامبر، دولت لیبرال از اولین رأی اعتماد که انتظار میرود تعداد زیادی از آنها در نشستهای پاییزی مجلس مطرح شود، جان سالم به در برد. پیر پوئلیور، رهبر محافظهکاران، در تلاش برای سرنگونی دولت و برگزاری انتخابات زودهنگام، طرح عدم اعتماد را مطرح کرد و البته نتیجهٔ رأی هم دورازانتظار نبود چرا که اندیپی و بلاک کبکوآ نشان داده بودند که از طرح محافظهکاران حمایت نخواهند کرد.
این اولین رأی اعتمادی بود که پس از خروج حزب اندیپی از توافقنامهٔ تأمین-و-اعتماد (supply-and-confidence) با دولت لیبرال در تاریخ ۴ سپتامبر، صورت گرفت.
حدود یک ساعت قبل از رأی اعتماد و طی نشست پرسش، پوئلیور و جاستین ترودو بحث کردند که آیا کاناداییها در حال حاضر خواهان برگزاری انتخابات هستند یا خیر.
پوئلیور دوباره گفت که اگر حزبش دولت بعدی را تشکیل دهد، «مالیات [کربن] را حذف میکند، خانه میسازد، بودجه را اصلاح میکند و جلوی وقوع جرم و جنایت را میگیرد.»
و ترودو با متهمکردن پوئلیور به داشتن «شعارهایی بدون هیچ راهحل واقعیای» پاسخ داد: «من معتقدم امروز خواهیم دید که این مجلس به رهبر حزب محافظهکار اعتماد ندارد.»
اما محافظهکاران همچنان در حال برنامهریزی برای ارائهٔ طرح عدماعتماد جدیدی در روزها و هفتههای آینده هستند. پاییز امسال سه روزِ اپوزیسیون به محافظهکاران – که در آن طرحهای مخالفان بر امور دولتی اولویت دارند – اختصاص خواهد یافت. برای هر یک از دو حزب بلاک کبکوآ و اندیپی نیز یک روزِ اپوزیسیون پیش از کریسمس اختصاص خواهد یافت.
ایو فرانسوا بلانشه، رهبر بلاک کبکوآ، چهارشنبهٔ این هفته فهرستی از خواستههای این حزب را ارائه کرد و گفت که اگر دولت میخواهد از خطر انتخابات زودهنگام جلوگیری کند، باید تا ۲۹ اکتبر به این خواستهها عمل کند، در غیر آنصورت حزب او برای سرنگونی دولت شروع به مذاکره با محافظهکاران و اندیپی خواهد کرد.
بلانشه در صحبت با خبرنگاران گفت که بلاک کبکوآ از دولت میخواهد لایحهٔ C-319 را تصویب کند که بر اساس آن پرداختهای امنیت سالمندان (Old Age Security) بهمیزان ۱۰ درصد برای سالمندان بین ۶۵ تا ۷۴ سال افزایش مییابد. دولت این پرداختها را در سال ۲۰۲۲ برای سالمندان ۷۵ سال بهبالا افزایش داده بود.
بلانشه همچنین گفت او میخواهد دولت با تصویب لایحهٔ C-282 که از سوی یکی از نمایندگان بلاک کبکوآ مطرح شده، موافقت کند. با تصویب این لایحه، بخشهای مزرعهداری در تأمین لبنیات، طیور و تخممرغ از هرگونه مذاکرهٔ تجاری در آینده مستثنی میشود.
با توجه به اینکه اتحاد بلاک کبکوآ با محافظهکاران، در صورتیکه اندیپی همچنان به عدماعتمادهای آتی رأی منفی بدهد، به جایی نخواهد رسید، احتمال اینکه دولت لیبرال حداقل تا زمان تصویب بودجه در بهار آینده دوام بیاورد بالاست. با اینحال باید دید آیا طی روزها و هفتههای آتی ترودو به خواستههای بلانشه تن خواهد داد یا با حساب روی حمایت اندیپی به او نه خواهد گفت.